ΜΠΟΥΣ και ΙΣΡΑΗΛ

Ο πόλεμος στο Λίβανο είναι ένας πόλεμος τόσο του ισραηλινού πρωθυπουργού Εχούντ Ολμέρτ όσο και του Τζορτζ Μπους. Και το στοίχημα που παίζουν είναι πάρα πολύ μεγάλο.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Ουάσινγκτον Ποστ, «κατά την άποψη της κυβέρνησης Μπους, η νέα σύγκρουση δεν είναι απλώς μία κρίση που χρειάζεται διαχείριση.
Είναι και μια ευκαιρία να χτυπηθεί σοβαρά μια μεγάλη απειλή στην περιοχή, το ίδιο ακριβώς που πιστεύει ο Μπους ότι κάνει στο Ιράκ. Η διάλυση της Χεζμπολάχ από το Ισραήλ, ελπίζουν, θα ολοκληρώσει το σχέδιο μιας λειτουργικής δημοκρατίας στο Λίβανο και θα στείλει ένα δυνατό μήνυμα στους Σύρους και Ιρανούς υποστηρικτές της Χεζμπολάχ.»

Ενας υψηλόβαθμος πρώην κυβερνητικός αξιωματούχος εξήγησε με δυο λόγια τη λογική του Μπους: «Εχουμε μια ευκαιρία να λιώσουμε τη Χεζμπολάχ. Ας την αρπάξουμε, παρόλο που υπάρχουν άλλες σοβαρές συνέπειες τις οποίες πρέπει να διαχειριστούμε».

Ο Μπους ακολουθεί αυτή τη λογική, όχι μόνο μπλοκάροντας την εκεχειρία για να επιτρέψει στον ισραηλινό στρατό, να λιώσουν τη Χεζμπολάχ. Οι Νιου Γιορκ Τάιμς ανέφεραν το Σάββατο ότι οι ΗΠΑ επισπεύδουν την υπογραφή συμβάσεων για πώληση βομβών ακριβείας για να μπορεί ο ισραηλινός στρατός να συνεχίσει το σφυροκόπημα του Λιβάνου,

Ο συνεργός του Μπους, Τόνι Μπλερ, δικαιολογεί τη δική του συμμετοχή σ’ αυτό το έγκλημα πολέμου επικαλούμενος «ένα τόξο τρομοκρατίας που απλώνεται στην περιοχή και θέλει να διακόψει την διαδικασία προς την δημοκρατία και την ελευθερία.»
Υπάρχει ένα μικρό κομματάκι αλήθειας σ’ αυτό. Οντως αντιμετωπίζουμε μια κρίση που απλώνεται σε ολόκληρη την περιοχή της Δυτικής Ασίας, από τη Μεσόγειο ως το Αφγανιστάν.

Χτύπημα
Οι ρίζες αυτής της εξέλιξης βρίσκονται στις προσπάθειες των ΗΠΑ να κυριαρχήσουν στην περιοχή, ιδιαίτερα μετά το χειρότερο χτύπημα που δέχτηκαν ποτέ -την επανάσταση του 1978-79 που έφερε το καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας στην εξουσία στο Ιράν. Προσπάθησαν να αναχαιτίσουν αυτή την αλλάγή, στηρίζοντας τον Σαντάμ Χουσεϊν στον πόλεμο κατά του Ιράν το 1980-88.

Η αμερικάνικη πολιτική, όμως, έβαζε διαρκώς αυτογκόλ. Η κυβέρνηση του Ρόναλντ Ρήγκαν υποστήριξε την ισραηλινή εισβολή στο Λίβανο το 1982. Εκείνος ο πόλεμος πέτυχε τον επίσημο στόχο του να διώξει την παλαιστινιακή αντίσταση από το Λίβανο. Δημιούργησε όμως ένα ακόμη πιο ισχυρό εχθρό που πήρε τη μορφή της Χεζμπολάχ.

Δημιουργημένη με ιρανική βοήθεια, η Χεζμπολάχ έχει τεράστια υποστήριξη ανάμεσα στους Σιίτες μουσουλμάνους οι οποίοι αποτελούν την πλειονότητα του λιβανέζικου πληθυσμού. Εχει επίσης πολύ μεγάλο κύρος σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο χάρη στον ανταρτοπόλεμο που έκανε και τελικά έδιωξε τον ισραηλινό στρατό τελείως έξω από το Λίβανο.

Οι προσπάθειες της ίδιας της κυβέρνησης Μπους να ξαναδιαμορφώσουν την περιοχή έσπρωξαν την ισορροπία ακόμη περισσότερο υπέρ του Ιράν. Η πτώση του Μπααθικού καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεϊν αύξησε την πολιτική ισχύ των Σιιτών του Ιράκ, που είναι η πλειονότητα και καταπιέζονταν άγρια με τον Σαντάμ.

Δίκτυα στενών οικογενειακών σχέσεων και κοινής παιδείας συνδέουν το σιιτικό κλήρο του Λιβάνου, του Ιράκ και του Ιράν. Η Ουάσινγκτον αντιμετώπισε την ένοπλη αντίσταση απέναντι στην κατοχή του Ιράκ με μια πολιτική «διαίρει και βασίλευε». Αναγκάστηκε να στηριχτεί στα σιιτικά πολιτικά κόμματα τα οποία ήταν έτοιμα να προωθήσουν τους δικούς τους στόχους σε συνεργασία με τους κατακτητές.

Ετσι, για να πολεμήσουν έναν εχθρό, οι ΗΠΑ έγιναν πιο ευάλωτες απέναντι σε έναν άλλο. Ενας αμερικανός στρατηγός εν αποστρατεία είπε στο δημοσιογράφο Σέιμουρ Χερς ότι παρόλο που τα βρετανικά στρατεύματα κατέχουν το νότιο Ιράκ, «οι Ιρανοί μπορούν να καταλάβουν τη Βασόρα μόνο με δέκα μουλάδες και μια ντουντούκα».

Ο Νούρι αλ-Μάλικι, επικεφαλής της κυβέρνησης - μαριονέτα στο Ιράκ, του οποίου η προσωπική και πολιτική καριέρα εξαρτάται άμεσα από την αμερικάνικη στρατιωτική ισχύ, καταδίκασε την ισραηλινή επίθεση στο Λίβανο. Σύμφωνα με τους Τάιμς της Νέας Υόρκης, «τα σχόλια του κ. Μάλικι, ενός σιίτη άραβα του οποίου το κόμμα έχει ισχυρούς δεσμούς με το Ιράν, ήταν εντυπωσιακά δυνατότερα από άλλων σουνιτών αράβων ηγετών τις τελευταίες μέρες».

Η λογική της κατάστασης λοιπόν σημαίνει πως οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κατοχυρώσουν την κυριαρχία τους στη Μέση Ανατολή, εκτός αν μετά την κατοχή του Ιράκ ακολουθήσει «αλλαγή καθεστώτος» στο Ιράν. Ετσι προέκυψε ο λεπτομερής σχεδιασμός του Πενταγώνου για στρατιωτική επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ο οποίος αποκαλύφθηκε τον Απρίλη από τον Χερς.

Αλλά η επίθεση στο Ιράν δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η Ρωσία και η Κίνα δεν αισθάνονται καλά ούτε με το εμπάργκο κατά του υποτιθέμενου πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Στο μεταξύ, ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ έχει κλιμακώσει μια ρητορική εκστρατεία κατά του Ισραήλ, η οποία έχει ξεκάθαρο στόχο να κερδίσει την κοινή γνώμη στον αραβικό κόσμο, και το έχει πετύχει σε μεγάλο βαθμό.

Στρατιωτικά το Ιράν δεν θα πέσει σα χάρτινος πύργος. Η δημοφιλία του Αχμαντινετζάντ μέσα στο Ιράν δείχνει ότι το ισλαμικό καθεστώς έχει ακόμη μια κοινωνική βάση, η οποία θα διευρυνθεί αν γίνει κάποια αμερικάνικη ή ισραηλινή επίθεση. Επιπλέον, ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος Μαρκ Γκάφνεϊ αποκάλυψε τον Οκτώβρη του 2004 ότι το Ιράν είναι εξοπλισμένο με ρώσικους πυραύλους Σάνμπερν για τους οποίους το αμερικάνικο Ναυτικό δεν έχει καμία άμυνα.

Αυτές οι παγίδες βοηθάνε για να εξηγήσουμε γιατί η κυβέρνηση Μπους, αφού προκάλεσε μια διεθνή κρίση με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, τους τελευταίους δύο μήνες υιοθέτησε μια πιο προσεκτική πολιτική. Η προσφορά της Ουάσινγκτον για άμεσο διάλογο με την Τεχεράνη εξόργισε πολλούς νεο-συντηρητικούς οπαδούς του Μπους.

Ομως ο στρατηγικός στόχος που παραμένει βασικός είναι να αφαιρεθεί το εμπόδιο που αποτελεί το ιρανικό καθεστώς απέναντι στην αμερικάνικη κυριαρχία στη Μέση Ανατολή. Γι’ αυτό και η ταχύτητα με την οποία κάλυψε ο Μπους την επίθεση του Ολμέρτ στο Λίβανο. Ηταν μια ευκαιρία σταλμένη από τον ουρανό για να αποδυναμωθεί η Τεχεράνη.

Ομως, για άλλη μια φορά, δεν είναι ξεκάθαρο πως αυτή η πολιτική θα λειτουργήσει. Οι αντάρτες της Χαμάς και της Χεζμπολάχ έχουν αλλάξει την ισορροπία στρατιωτικής ισχύος, βασισμένοι σε πυραύλους, οι περισσότεροι πρωτόγονοι και χωρίς ακρίβεια, και λίγα όπλα ακριβείας μεγάλου βεληνεκούς.

Σύμφωνα με την Ουάσινγκτον Ποστ, «προσπαθώντας να σταματήσει τις ρουκέτες της Χαμάς, ο ισραηλινός στρατός έκανε περισσότερους από 11.000 επίγειους βομβαρδισμούς στη Γάζα και αμέτρητες δολοφονίες από αέρος από τότε που απέσυρε τον τελευταίο του στρατιώτη από τη Λωρίδα, το Σεπτέμβρη».

Ομως το πυροβολικό και τα αεροπλάνα δεν αρκούν για να σταματήσουν τις επιθέσεις με πυραύλους, όπως έδειξε θεαματικά η Χεζμπολάχ από τότε που ξεκίνησε η ισραηλινή επίθεση στο Λίβανο. Οι επιδρομές από χερσαία στρατεύματα θα ήταν πιο αποτελεσματικές για την εξολόθρευση των εκτοξευτήρων της Χεζμπολάχ.

Απώλειες
Αλλά η ανάπτυξη χερσαίας δύναμης θα αύξανε τις ισραηλινές απώλειες, οι οποίες είναι ήδη αρκετά ψηλά. Και η δολοφονία μαχητών της Χεζμπολάχ δε θα κατέστρεφε τη Χεζμπολάχ -κάθε ισραηλινή βόμβα ή ριπή πυροβολικού θα έφερνε στη Χεζμπολάχ πολλές περισσότερες στρατολογίες.

Το Ισραήλ εύκολα θα μπορούσε να συρθεί σε έναν εξουθενωτικό πόλεμο φθοράς όπως αυτός που έχασε στο Λίβανο μετά το 1982 και σαν αυτόν που οι ΗΠΑ χάνουν στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν. Ενας βετεράνος ισραηλινός πολεμικός ανταποκριτής είπε στην Ουάσινγκτον Ποστ:

«Για να ξεφορτωθείς τους πυραύλους, πρέπει να καταλάβεις την περιοχή. Αν καταλάβεις το Νότιο Λίβανο, ίσως λύσεις το πρόβλημα με τους πυραύλους μικρού βεληνεκούς. Και μετά, θα σου πουν, ότι η Χεζμπολάχ θα βρει πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς. Τι θα κάνεις, θα καταλάβεις και το Βόρειο Λίβανο;»

Αυτό το δίλημμα μπορεί να εξηγήσει γιατί το Ισραήλ υποστηρίζει τώρα την ιδέα μιας ευρωπαϊκής «ειρηνευτικής» δύναμης για να αναλάβει το άχαρο καθήκον του αφοπλισμού της Χεζμπολάχ.

Οπως και στο Ιράκ, η αποτυχία στο Λίβανο μπορεί να σπρώξει τις ΗΠΑ και το Ισραήλ να διευρύνουν τον πόλεμο -όχι μόνο ενάντια στο Ιράν αλλά και ενάντια στο καθεστώς του Ασαντ στη Συρία, το οποίο υποστηρίζει τη Χεζμπολάχ.

Δεν είναι πιθανό να φέρει μια γενικευμένη παγκόσμια σύρραξη, όπως θα συνέβαινε επί Ψυχρού Πολέμου. Η Ρωσία και η Κίνα θα είναι ικανοποιημένες αφήνοντας τις ΗΠΑ να αποδυναμώνονται μόνες τους, παρά παρεμβαίνοντας άμεσα οι ίδιες.

Αλλά οι ΗΠΑ και το Ισραήλ έχουν ήδη δημιουργήσει μια αποκρουστικά καταστροφική και επικίνδυνη κατάσταση που θα θρέψει ακόμη περισσότερη τρομοκρατία. Ο μόνος τρόπος να τη σταματήσουμε είναι να αντιμετωπίσουμε την πραγματική αιτία -τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και την προσπάθειά του να κυριαρχήσει στον κόσμο.