ΛΙΒΑΝΟΣ: Ιστορία Αγώνων

Οι ΗΠΑ έχουν εφεύρει ένα νέο όρο: «εποικοδομητική δυσαρμονία». Πρόκειται για μια θεωρία που υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ προκαλώντας μια πολιτική δυσαρμονία, με άλλα λόγια, αποστεθεροποιώντας την Μέση Ανατολή, μπορούν να επωφεληθούν από το χάος δημιουργώντας νέα καθεστώτα-μαριονέτα τα οποία θα υπηρετούν τα αμερικάνικα συμφέροντα.

Αυτή η στρατηγική εγκυμονεί πολλούς κινδύνους για τις ΗΠΑ και τον σύμμαχό τους, το Ισραήλ. Για την πιο φιλο-δυτική κυβέρνηση που έχει ο Λίβανος εδώ και δεκαετίες, αυτή η στρατηγική είναι πραγματική καταστροφή.

Ο Λίβανος πάντοτε κατηγορούνταν ως «παράδεισος των τρομοκρατών». Η χώρα έγινε τόπος προορισμού δεκάδων χιλιάδων Παλαιστίνιων προσφύγων από τη στιγμή που ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ το 1948. Στη δεκαετία του '60 αυτοί οι πρόσφυγες στήριξαν την Παλαιστινιακή Επανάσταση υπό την ηγεσία της Οργάνωσης για την Απελευθερωση της Παλαιστίνης (PLO).

Παλαιστινιακές ομάδες εξαπέλυαν επιθέσεις στο Ισραήλ από τα νότια σύνορα του Λιβάνου και με τη σειρά του το Ισραήλ τιμωρούσε τα Λιβανέζικα χωριά με επιδρομές και μπαράζ πυροβολικού.

Κίνημα
Οι χωρικοί απευθύνονταν στο στρατό για να τους προστατέψει κάτι που όμως αρνιόταν να κάνει η φιλοαμερικάνικη κυβέρνηση της χώρας. Αυτό το κενό ήρθαν να το καλύψουν το Κομμουνιστικό Κόμμα του Λιβάνου και οι Αραβικές εθνικιστικές οργανώσεις.

Στις δεκαετίες του '60 και του '70 το Παλαιστινιακό κίνημα βρήκε ένα νέο σύμμαχο. Τους φτωχούς και τους κατατρεγμένους του Λιβάνου, των αποκλεισμένων από το σύστημα εξουσίας που διαχειρίζονταν διεφθαρμένοι πολιτικοί εκπροσωπώντας τις ελίτ των διάφορων κοινοτήτων. Το ανερχόμενο εργατικό κίνημα, η δυσαρέσκεια που φούσκωνε στην ύπαιθρο και το μαχητικό κίνημα των φοιτητών συγχωνεύτηκε με την Παλαιστινιακή Επανάσταση σε μια μαζική εξέγερση.

Το 1975-76 αυτή η εξέγερση οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμο και για μια σύντομη περίοδο βρέθηκε στα πρόθυρα της νίκης. Οι ΗΠΑ, αντιμέτωπες με μια επανάσταση που απειλούσε να γκρεμίσει ένα δικό τους καθεστώς, ζήτησαν από τον δικτάτορα της Συρίας, τον Χαφέζ αλ Ασαντ, να εισβάλει στο Λίβανο. Οι Ισραηλινοί έδωσαν την συγκατάθεσή τους, υπό τον όρο τα Συριακά στρατεύματα να μην φτάσουν στο νότιο τμήμα και να σταματήσουν στον ποταμό Λιτάνι. Τα Συριακά στρατεύματα μπήκαν στο Λίβανο συνέτριψαν την Αριστερά και μάντρωσαν την PLO στα στρατόπεδα προσφύγων.

Το 1982 το Ισραήλ εισέβαλε στο Λίβανο και αποτέλειωσε ότι είχε απομείνει από την ισχύ της αριστεράς και την PLO.
Οι Ισραηλινοί αποσύρθηκαν σε «ζώνη ασφαλείας» στο Νότιο Λίβανο, οργανώνοντας την κατοχή του που θα κρατούσε 18 χρόνια. Οι ΗΠΑ άρπαξαν την ευκαιρία να εγκαθιδρύσουν μια φιλο-ισραηλινή κυβέρνηση στο Λίβανο. Αμερικάνικα και Γαλλικά στρατεύματα έστησαν βάσεις στη Δυτική Βηρυττό. Φαινόταν ότι η χώρα είχε μπει σταθερά στη δυτική τροχιά.

Ομως, το κενό που είχε αφήσει η ήττα της Αριστεράς άρχισε να το καλύπτει μια νέα δύναμη. Αρχικά αυτό το κίνημα πήρε την έμπνευσή του από την Ιρανική Επανάσταση του 1979 και άπλωσε ρίζες ανάμεσα στους Σιίτες Μουσουλμάνους, το φτωχότερο τμήμα της Λιβανέζικης κοινωνίας. Το όνομα αυτού του κινήματος ήταν Χεζμπολάχ, που σημαίνει το Κόμμα του Θεού.

Η Χεζπολάχ διαχωρίστηκε από μια άλλη μεγαλύτερη, συντηρητική οργάνωση, το «Κίνημα των Απόκληρων» που είναι περισσότερο γνωστό από το όνομα της πολιτοφυλακής του, της «Αμάλ».

Η Χεζμπολάχ διακήρυξε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει κανένας συμβιβασμός με τον ιμπεριαλισμό και δήλωσε ότι ο στόχος της είναι η δημιουργία ενός ισλαμικού κράτους στα πρότυπα του Ιράν.

Το 1983 δυο κομάντο αυτοκτονίας της Χεζμπολάχ επιτέθηκαν στα Αμερικάνικα και Γαλλικά στρατεύματα κοντά στο αεροδρόμιο της Βηρυττού. Λίγο μετά αυτά τα στρατεύματα έφυγαν από το Λίβανο. Το 1984 μια λαϊκή εξέγερση ανέτρεψε την φιλο-αμερικάνικη κυβέρνηση.

Κατοχή
Το 1989 όλες οι λιβανέζικες παρατάξεις έκαναν μια ειρηνευτική συμφωνία, που έμεινε γνωστή σαν Συνθήκες του Ταϊφ. Αυτή η συμφωνία τερμάτισε τον εμφύλιο πόλεμο και στο μεγαλύτερο τμήμα της χώρας ξεκίνησε η ανοικοδόμηση. Ομως, οι Ισραηλινοί συνέχισαν την κατοχή του Νότου και ο Συριακός στρατός συνέχιζε να ελέγχει το Βορρά, περιοχές της πρωτεύουσας και της Κοιλάδας Μπεκάα.

Η Χεζμπολάχ πρωταγωνίστησε στη δεκαετία του '90 στην αντίσταση ενάντια στην Ισραηλινή κατοχή. Οι Ισραηλινοί απάντησαν δολοφονώντας τους ηγέτες της και εξαπολύοντας επιδρομές ενάντια στους υποστηρικτές της και την υποδομή του Λιβάνου.

Η Χεζμπολάχ μεταμορφώθηκε από τη συμμετοχή της στο κίνημα της Αντίστασης. Ξεκίνησε προγράμματα δημόσιας υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, άνοιξε σχολεία και άρχισε να κοιτάει πέρα από τα όρια της ισλαμιστικής πολιτικής προσπαθώντας να απευθυνθεί στο εθνικό κίνημα. Το κάλεσμα της οργάνωσης για συμμετοχή στην αντίσταση κέρδισε την υποστήριξη πολλών μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος και άλλων αριστερών οργανώσεων.

Ο νεαρός ηγέτης της, ο Σαγιάντ Χασάν Νασράλα απέκτησε τη φήμη του τίμιου και του ικανού στρατιωτικού ηγέτη. Οι αντάρτες της Χεζμπολάχ άρχισαν να καθηλώνουν τον Ισραηλινό στρατό και την ίδια στιγμή η δημοτικότητά της ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους μεγάλωνε.
Το Μάη του 2000 οι Ισραηλινοί έφυγαν από τον νότο. Και παρά τους ισχυρισμούς ότι η Χαζμπολάχ θα σφάξει τους Χριστιανούς της περιοχής, η μετάβαση ήταν ειρηνική. Η Χεζμπολάχ αποθεώθηκε ως ο σωτήρας του έθνους και η παρέλαση της νίκης που οργάνωσε στην Βηρυττό καλωσορίστηκε ακόμα και στις χριστιανικές συνοικίες.
Από τότε, έχουν υπάρξει σποραδικές συγκρούσεις στα σύνορα σε μια στενή λωρίδα Λιβανέζικου εδάφους που συνεχίζει να κατέχει το Ισραήλ, τους «Κήπους της Σαμπάα». Οι Λιβανέζοι συνέχισαν να ζητάνε την απελευθέρωση κρατουμένων που σαπίζουν σε Ισραηλινές φυλακές.

Η Χεχμπολάχ πήρε μέρος στις βουλευτικές εκλογές με ένα πρόγραμμα κοινωνικών μεταρρυθμίσεων -και μπήκε στην κυβέρνηση.
Ολα άλλαξαν μετά τις επιθέσεις της 11 Σεπτέμβρη 2001 στις ΗΠΑ. Η Χεζμπολάχ ανακηρύχτηκε «τρομοκρατική» οργάνωση και οι νεοσυντηρητικοί των ΗΠΑ έβαλαν μπροστά να πάρουν την εκδίκησή τους για τον εξευτελισμό του 1983.

Με την εισβολή στο Αφγανιστάν, μετά στο Ιράκ και την συνεχιζόμενη καταστολή της Παλαιστινιακής Ιντιφάντα, η Χεζμπολάχ βρέθηκε σε δύσκολη θέση.

Οι ΗΠΑ και η Γαλλία πρωτοστάτησαν στην απόφαση 1559 του ΟΗΕ που ζητάει τον αφοπλισμό της οργάνωσης και την προστασία των βορείων συνόρων του Ισραήλ από τον Λιβανέζικο στρατό.

Τον Μάρτη του 2005 τα Συριακά στρατεύματα αποχώρησαν από τον Λίβανο ύστερα από τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Χαρίρι.
Οι ΗΠΑ θεώρησαν ότι έχουν μια μεγάλη ευκαιρία όταν εκλέχτηκε μια φιλοδυτική κυβέρνηση. Ομως η όλη στρατηγική αντιμετώπιζε ένα μεγάλο πρόβλημα: ποιος θα αφόπλιζε ένα πανίσχυρο κίνημα με τόσο μεγάλη λαϊκή υποστήριξη;

Αρχικά, οι ΗΠΑ πίστευαν ότι η κυβέρνηση θα έστελνε το στρατό της, αλλά τελικά αυτός αποδείχτηκε πολύ αναξιόπιστος. Το ενδεχόμενο του ξεσπάσματος σκληρών μαχών στην Βηρυττό και στο νότο, ήταν κάτι απαράδεκτο για όλους τους Λιβανέζους. Τελικά επιλέχθηκε ο δρόμος των διαπραγματεύσεων.

Η αιχμαλωσία των δυο στρατιωτών του, ήταν η πρόφαση για το Ισραήλ, με την στήριξη των ΗΠΑ και της Βρετανίας, να εξαπολύσει το καταστροφικό του πόλεμο στο Λίβανο. Ξεκινώντας τον, θυσίασαν και τους συμμάχους τους στην κυβέρνηση του Λιβάνου.

Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ πιστεύουν ότι χτυπώντας τον Λίβανο η χώρα θα στραφεί ενάντια στην Χεζμπολάχ. Ομως, δεν υπάρχει καμιά εγγύηση ότι θα πετύχουν αυτόν το στόχο και ότι αντί να καταστρέψουν την αντίσταση θα την διευρύνουν.

Η αιχμαλωσία των δυο Ισραηλινών στρατιωτών έγινε το πρόσχημα για το άνοιγμα αυτού του νέου μετώπου του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» και ο Λίβανος έγινε κομμάτι του τόξου της αντίστασης που απλώνεται από το Αφγανιστάν μέσω του Ιράν στη Συρία και στην Παλαιστίνη.

Και για τις ΗΠΑ δεν υπάρχει καμιά εγγύηση ότι τα κομμάτια του παζλ που σπάνε από την «εποικοδομητική δυσαρμονία» θα μπουν στην «σωστή» θέση.